سهم دانشگاه آزاد اسلامی از نظر علمی، فرهنگی و صنعت در جامعه کمی نادیده گرفته شده است

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا؛ لاله قلی‌پور- دانشگاه آزاد اسلامی با داشتن ۴۰ درصد از سهم آموزش عالی کشور اقدامات مؤثری در حوزه علم و فناوری انجام داده و همیشه در مسیر اعتلای علم و پژوهش ایران اسلامی گام برداشته است. این دانشگاه با داشتن واحدهای دانشگاهی مسئله‌محور و کارآمد، به تربیت دانشجویان ایده‌پرداز، کارآفرین و باانگیزه می‌پردازد تا با دانش خود بتوانند علم را با فنّاوری روز ارتقا دهند و در مسیر رشد پرشتاب علمی کشور مؤثر واقع شوند.

همچنین اساتید نخبه و باتجربه‌ای در این دانشگاه وجود دارند که دارای مقالات پُراستناد علمی هستند و عنوان دانشمند برتر جهان را کسب می‌کنند و هر کدام گنجینه‌ای برای دانشگاه آزاد اسلامی محسوب می‌شوند. در سال جاری ۱۲۵ نفر از محققان دانشگاه آزاد اسلامی در فهرست دانشمندان ۲ درصد برتر جهان قرار گرفته‌اند. یکی از این اساتید محمد ناصرمقدسی، عضو هیئت‌علمی و رئیس دانشکده مکانیک، برق و کامپیوتر دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و دانشمند برتر جهان در ۲ سال متوالی ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ است، در این مطلب با وی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

آنچه در ادامه در گفت‌وگوی ما با محمد ناصرمقدسی می‌خوانید:

*پس از بازگشت به کشور در کنار تدریس در دانشگاه با فروش کتاب‌هایم به ارزش ۴ هزار دلار زندگی را می‌گذراندم

*سهم دانشگاه آزاد اسلامی ازنظر علمی، فرهنگی و صنعت در جامعه، کمی نادیده گرفته‌شده است

*رسالت اساتید قدم برداشتن در راستای تولید و پیشبرد علم است/ لزوم رفع معیشت نسبی اساتید

*کسب عنوان یکی از دانشمندان برتر جهان برای دومین سال پیاپی با تلاش مستمر امکان‌پذیر شد

*رشته‌های غیرمهندسی به دلیل درآمدهای بسیار کلان با اقبال بسیاری مواجه است

پس از بازگشت به کشور در کنار تدریس در دانشگاه با فروش کتاب‌هایم زندگی را گذراندم

در ابتدا شرح مختصری از پیشینه تحصیلی و آموزشی خود بیان کنید.

ناصرمقدسی: متولد ۱۳۳۸ از تهران هستم. مقطع ابتدایی را در دبستان‌های اسلامی قبل از انقلاب اسلامی و مقطع متوسطه را در دبیرستان هدف طی کردم و به دنبال آن، به دلیل به‌روز بودن رشته برق و اینکه این رشته خواهان زیادی داشت، برای ادامه تحصیل در این رشته عازم انگلستان شدم.

تحصیل در رشته برق را از مقطع لیسانس شروع کردم و مصادف با آغاز جنگ هشت‌ساله بود و کمترین کاری که من می‌توانستم انجام دهم این بود که رشته‌ای را انتخاب کنم تا روزی در جایگاه خودش به مملکت کمک کند و البته در آن زمان، ورودی به این رشته خیلی مشکل بود، به‌طوری‌که در سال ۵۹ هم‌زمان با ورودم به دانشگاه، فقط ۲ دانشجوی ایرانی در این رشته پذیرش شدند و فقط ۳ دانشگاه در تمامی دانشگاه‌های انگلستان رشته مخابرات را در آن زمان داشتند.

بعدازآن دیگر با آشنا بودن به سیستم، در همین رشته به تحصیل ادامه دادم از مقطع پیش‌دانشگاهی تا پایان دوره فوق دکتری، بالغ‌ بر ۱۷ سال تحصیلاتم در انگلیس بود و به دنبال پایان یافتن دوره تحصیل در پایان سال ۷۳ به کشور بازگشتم و از اول تیرماه ۷۴ در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات مشغول به کار شدم.

تمام مقاطع تحصیلی‌ام از لیسانس، فوق‌لیسانس و دکتری‌ام همسو و در رشته مخابرات است و تخصصم در مخابرات میدان-امواج است و با ورود به دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، به‌مرور این گرایش‌ها در مقطع تحصیلات تکمیلی در این دانشگاه راه‌اندازی شد و کماکان ادامه دارد.

دانشجویان برای دستیابی به اهداف خود با توکل به خدای بزرگ گام بر دارندبرگشت من از انگلستان به ایران یک‌ چندوجهی بود. عامل اول پدر و مادر بود و دوم اینکه به‌هرحال غرب با تمام زیبایی‌هایی که دارد، هر انسانی با زندگی در داخل آن، واقعیت‌هایش را می‌بیند. اگر با یکایک عزیزانی که در سال‌های اخیر مهاجرت کرده‌اند و حقوق بالای ۱۵۰ هزار دلار در سال می‌گیرند، از نزدیک صحبت کنید، آن طعم حقارت را در چشمانشان می‌بینید زیرا شما همیشه یک فرد خارجی هستید.

البته زمانی پیش می‌آید که برای شخصی این موضوع و برخوردها مهم نیست و رنگ دلارهایی که می‌گیرد، برایش مهم است اما یکی دیگر می‌گوید اصلاً برای من همین یکی مهم است و حاضر نیستم این را با هیچ جایگزینی عوض کنم. آمدن من به ایران برایم خالی از اشکال نبود. دست‌اندازهای زیادی را خیلی تحمل کردم ولی در مقابل مصائبی که خیلی‌های دیگر داشتند شاید این مسائل چیزی نبوده و هدفم بازگشت به کشور بود.

پس از بازگشت به کشور و البته با دارا بودن مدرک دکتری، ماه‌ها بی‌کار بودم تا پس از مدتی در دانشگاه به تدریس مشغول شدم، متأهل نیز شده بودم درنتیجه کتاب‌هایم را می‌فروختم که بتوانم خرج ماهیانه زندگی‌ام را دربیاورم. همه در خارج از کشور لوازم خانه می‌خرند، می‌آورند، من ۴ هزار دلار کتاب نو خریده بودم، آورده بودم که اینجا از این‌ها برای تدریسم استفاده کنم ولی اجباراً با فروش آن‌ها و با حقوق دانشگاه که آن موقع ۶۰ هزار تومان بود، زندگی‌ام را ادامه دادم.

بیشتر بخوانید:

• ۱۲۵ نفر از محققان دانشگاه آزاد اسلامی در فهرست دانشمندان دو درصد قرار گرفتند


• ۳ عضو هیئت‌علمی واحد تهران مرکزی در میان دانشمندان برتر جهان قرار گرفتند


• یکی از دانشمندان برتر جهان در سال ۲۰۲۱ در خبرگزاری آنا حضور یافت

سهم دانشگاه آزاد اسلامی ازنظر علمی، فرهنگی و صنعت در جامعه، کمی نادیده گرفته‌شده است

جایگاه دانشگاه آزاد اسلامی در آموزش عالی را به چه صورت ارزیابی می‌کنید؟

ناصرمقدسی: در این سال‌ها دانشگاه آزاد اسلامی فارغ‌التحصیلان بسیاری را به عرصه علم و صنعت ارائه داده است و بر این باورم که دانشگاه آزاد اسلامی درواقع سهم خودش را در جامعه ایران چه ازنظر علمی، چه ازنظر فرهنگی و چه ازنظر صنعت دارد که متأسفانه یک مقداری نادیده گرفته‌شده است.

اگر آمار واقعی به دست آید، سهم دانشگاه آزاد اسلامی در آموزش عالی کشور سهمی درخور است برای مثال در دانشگاه علوم و تحقیقات در مقطع ارشد برق دانشجویان بسیاری با ما همکاری کردند و در مقطع دکتری به‌عنوان دانشجویان برتر در دانشگاه‌های دولتی کشور پذیرش شدند. رشته برق برای خودش یک جایگاهی داشته که مثلاً می‌گویم برق فلان دانشگاه مثلاً ۵۰ نفر اول را می‌گیرد که البته اعتقاد به این موضوع صحیحی نیست و نیاز به بازنگری دارد.

برگشت من از انگلستان به ایران یک‌ چندوجهی بود؛ عامل اول پدر و مادر بود و دوم اینکه به‌هرحال غرب با تمام زیبایی‌هایی که دارد، هر انسانی با زندگی در داخل آن، واقعیت‌هایش را می‌بیند

تعداد قابل‌توجهی از دانشجویان این واحد نیز موفق به اخذ بورس‌های تحصیلی از کشورهای پیشرفته شدند و با مدرک دانشگاه آزاد اسلامی برای ادامه تحصیل عازم بهترین دانشگاه‌های آن کشورها شدند و اینکه از دانشگاه علوم و تحقیقات یک دانشجو، اسکالرشیپ (بورسیه برای دانشجوی ممتاز) کامل بگیرد و به یک دانشگاه غربی برود، این شخص با دانشجوی دانشگاه‌های ملی هیچ فرقی ندارد. او از آزمایشگاه‌های بسیار پیشرفته دولتی استفاده نکرده، ولی آن‌قدر مستعد بوده که وقتی به آنجا رفته، نه‌تنها می‌تواند رقابت کند بلکه پیشی هم می‌گیرد.

رسالت اساتید قدم برداشتن در راستای تولید و پیشبرد علم است/ لزوم رفع مشکلات معیشت نسبی اساتید

آنا: نقش اساتید را در تولید دانش و نه صرفاً مقاله و انتقال صحیح علم به دانشجویان خود را به چه صورت ارزیابی می‌کنید؟

ناصرمقدسی: اولین چیزی که برای یک هیئت‌علمی باید در نظر گرفته شود، معیشت نسبی‌اش است. منظور از نسبی آن مؤلفه آرامش‌دهنده برای رفع نگرانی است. اگر این مشکل به‌نوعی حل شود، یک هیئت‌علمی، رسالتش این است که در تولید و پیشبرد علم قدم بردارد.

اعتقاد این نیست که هر ۱۰۰ نفر موفق می‌شوند. از ۱۰۰ نفر ۲۰ نفر هم موفق شوند، به هدف می‌رسیم. تجربه کسب‌شده در غرب نشان می‌دهد تمام اساتید در آنجا پروفسور نمی‌شوند. درصدی‌شان به درجه پروفسوری می‌رسند ولی باقی هم در آرامش زندگی می‌کنند. ازنظر رفاه زندگی یک حداقل‌های نسبی برای آن‌ها دیده‌ شده است. اگر ما بتوانیم به آن سمت برویم که برخی از مسائل جامعه حل شود، من فکر می‌کنم خودبه‌خود پیشرفت‌های بیشتری را می‌توانیم ببینیم.

کسب عنوان دانشمند برتر جهان برای دومین سال پیاپی با تلاش مستمر امکان‌پذیر شد

آنا: بر اساس چه شاخص‌هایی به‌عنوان دانشمندان برتر دنیا انتخاب شدید و چه توصیه‌ای برای دانشجویان و کسانی که می‌خواهند شما را الگو قرار دهند، دارید؟

ناصرمقدسی: اولاً که من خودم را لایق نمی‌بینم و کوچک‌ترین عضو این جامعه هستم ولی به نظرم موفقیت در هر زمینه‌ای نیاز به کار مستمر، تلاش پیوسته و خستگی‌ناپذیر دارد. چیزی نیست که با یک برنامه یک یا دوهفته‌ای به جواب برسد. این باید یک سیر تکاملی خودش را طی کند و انسان تمام تلاشش را بکند.

این نگرش به سمت رشته‌های مهندسی، متأسفانه در فرهنگ ما بوده که همه دوست داشتند مهندس برق شوند، درصورتی‌که در غرب این‌طور نیست و رشته‌های غیرمهندسی بسیار خواهان دارد

فهرست دانشمندان برتر یک غربال‌گری است که با مشارکت دانشگاه استنفورد و مؤسسه اِلزِویر سالیانه انجام می‌دهند، مثلاً در بین چندین میلیون محققی که هست و با یک شاخص‌های خاصی مثل اچ ایندکسشان یا همسو بودن تحقیقات‌شان که فکر می‌کنم ۶ یا ۸ شاخص است که بر اساس این شاخص‌ها، ۱۰۰ هزار نفر را در دنیا در تمام رشته‌ها، فقط اختصاص به برق ندارد، فکر می‌کنم در ۲۲ حوزه انتخاب می‌کنند و ۲ درصدهای برتر را از آنجا اعلام می‌کنند که این لیست به صورت سالیانه اعلام می‌شود که اسم اینجانب در ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ در آن قرار داشت.

برای دومین سال پیاپی موفق به کسب این عنوان شدم و دلیل آن فقط تلاش مستمر بوده است. پیگیری و تلاش مستمر در حوزه‌های تحقیقاتی که من خودم شخصاً درگیر بودم. البته در دو سال گذشته من یکسری همکاری‌های بین‌المللی علمی با چند دانشگاه اروپایی و کانادایی داشتیم که مقالات برتری به‌صورت مشترک چاپ شد که درواقع واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی هم در اینجا قیدشده است. اگر به گوگل اسکالر مراجعه کنید چیزی در حدود ۲۴۰ ژورنال در لیست من قرار دارد.

دانشجویان برای اینکه از ادامه مسیر خسته نشوند باید به‌طور مطلوب هدف را دنبال کنند و درواقع یک اثر ماندگار هم در زندگی خود و هم بر زندگی دیگران داشته باشند و دریچه‌ای را به روی علم باز کنند و برای دستیابی به اهداف خود با توکل به خدای بزرگ گام بردارند.

رشته‌های غیرمهندسی به دلیل درآمدهای بسیار کلان با اقبال بسیاری مواجه است

آنا: تا دهه پیش اقبال بسیار زیادی به تحصیل در رشته ریاضی و ورود به گرایش‌های مهندسی در دانشگاه‌ها وجود داشت اما در حال حاضر یک تغییر جهتی اتفاق افتاده، این چرخش را به چه صورت ارزیابی می‌کنید؟

ناصرمقدسی: این چرخش باید زودتر صورت می‌گرفت. این نگرش به سمت رشته‌های مهندسی، متأسفانه در فرهنگ ما بوده که همه دوست داشتند مهندس برق شوند، درصورتی‌که در غرب این‌طور نیست و رشته‌های غیرمهندسی بسیار خواهان دارد و درآمدهای بسیار کلان دارند که اینجا هم دارد اتفاق می‌افتد و به نظرم این‌یک اثر خوبی است که بتواند تعادلی ایجاد شود.

در جامعه، ما رشته‌ها و گرایش‌های مختلف داریم. مثلاً در رشته علوم کامپیوتر که بیشتر حالت علوم پایه دارد، خواهان زیادی داریم یا مثلاً در بعضی از رشته‌های دیگر که حالا نمی‌خواهم اسم بیاورم، در حال حاضر آن طوری نیست که همه به سراغ برق و کامپیوتر بروند. نه! خیلی از رشته‌های دیگر نیز که غیرمهندسی است، اهمیتش را از دست داده بود. فکر می‌کنم تازه اهمیتش شناسایی می‌شود.

انتهای پیام/۴۱۶۷/پ